Voorwoord van de Raad van Bestuur

'Toegankelijkheid van zorg op 1'

Als zorgverzekeraar van 3,7 miljoen mensen, willen wij onze verzekerden toegang tot de best mogelijke zorg geven. Niet alleen vandaag maar ook in de toekomst. Dat is een grote, uitdagende opgave die onder druk staat. Want de zorg staat onder druk. De vraag naar zorg stijgt terwijl het aanbod niet toeneemt. Deze ontwikkeling is al langere tijd gaande en manifesteert zich nu harder dan ooit. Dit zal op de korte termijn niet veranderen, wat maakt dat onze focus op toegankelijkheid onbetwist is en blijvend.

De wereld heeft in 2022 grote veranderingen doorgemaakt. De oorlog in Oekraïne brengt gevoelens van sociale onveiligheid met zich mee en economische onrust. Er is sprake van hoge inflatie en lage economische groei. Dit raakt onze verzekerden, onze partners in het veld en onze medewerkers. Consumenten hebben minder te besteden door hoge prijzen van onder meer brandstof, energie, levensmiddelen en grondstoffen. Wij zien dat verzekerden scherpere afwegingen maken als het gaat om het al dan niet afsluiten van een aanvullende verzekering en dat zij een hoger eigen risico nemen op de basisverzekering. Zorgaanbieders zoeken naar maximale compensatie van de hogere kosten. Wij willen op goede, gebalanceerde wijze met deze omstandigheden omgaan, rekening houdend met de belangen van ál onze stakeholders. Dit betekent dat wij ruimte bieden waar we kunnen met daarbij de realisering dat we werken met semipublieke middelen en dat hogere uitgaven zich vertalen in een hogere zorgpremie, wat bijdraagt aan minder bestedingsruimte voor de verzekerden. In deze context trachten we zo goed mogelijk een balans te vinden tussen de soms schurende belangen.

Stabiele koers

Hoewel de wereld om ons heen onrustig is, blijft de koers van CZ groep stabiel. Wij zetten ons onverminderd in voor het toegankelijk, betaalbaar en goed houden van de zorg in Nederland. De omstandigheden waar het zorgveld mee te maken heeft – de hoge vraag en het tekort aan zorgpersoneel – zijn niet veranderd. Ze manifesteren zich wel harder en sneller nu, mede door de COVID-19 pandemie. Eind 2022 is nog niet alle uitgestelde zorg geleverd en is er sprake van een hoger ziekteverzuim onder zorgmedewerkers. We zien dat de zorgcapaciteit nog niet hersteld is tot het niveau van voor de pandemie. We zien dit als een opmaat naar de komende jaren. Het in stand houden en verbeteren van de toegankelijkheid is een heel grote uitdaging. Het vraagt samenwerking om dit te lijf te gaan en een ‘mindshift’ bij zorgverleners, bijvoorbeeld als het gaat om het balanceren tussen de mate waarin bestaande patiënten zorg krijgen aangeboden en de tijd dat nieuwe patiënten op zorg moeten wachten. De COVID-19 crisis heeft ons laten zien dat we als zorgveld met alle partijen door één deur kunnen om grote, maatschappelijke problemen op te lossen en dat we boven onze eigen belangen kunnen uitstijgen. Dat zullen we in de komende jaren ook moeten doen ten behoeve van de toegankelijkheid van zorg.

Integraal zorgakkoord

Een instrument dat ons zal helpen bij het samenwerken aan het toekomstbestendig maken van de Nederlandse zorg, is het Integraal Zorgakkoord (IZA). Dit akkoord, dat net na de zomer in 2022 tot stand kwam, heeft kaders en een werkagenda opgeleverd aan de hand waarvan we de komende jaren met nagenoeg alle partijen in het veld aan de slag gaan. We zijn trots op de bijdrage die we hebben kunnen leveren aan het IZA en zijn blij met de kernelementen ervan die goed aansluiten op onze eigen zorgvisie van de afgelopen jaren. Voorop staat dat zorg niet langer benaderd wordt vanuit het uitgangspunt van ziekte maar van gezondheid, met daarbij centraal de vraag ‘Wat is belangrijk voor jou?’. Samen beslissen is vast onderdeel van het zorgtraject en er zal ook nadrukkelijk aandacht zijn voor de zinnigheid van behandelingen. Tot slot wordt altijd gekeken naar hoe zorg zo digitaal mogelijk geleverd kan worden. Deze sterke combinatie van uitgangspunten heeft binnen het IZA uitwerking gekregen in allerlei sectoren, zoals de eerstelijnszorg, ziekenhuiszorg en geestelijke gezondheidszorg. Wij gaan nu in de regio’s verder aan de slag om het in de praktijk van de grond te krijgen op een wijze die aansluit bij de daar heersende uitdagingen en problemen. Het IZA levert geen blauwdruk hoe die op te lossen zijn. Daar zullen we in de praktijk met elkaar achter moeten komen, wat vraagt dat alle partijen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. 

Solidaire zorgverzekering

Eind 2022 hebben wij een scherpe premie voor onze basisverzekering in 2023 aangekondigd. Met het oog op zowel de prijsstijgingen waar onze verzekerden over de hele linie mee geconfronteerd worden, als op het wegvallen van de collectiviteitskorting, kiezen wij dit jaar voor een stevige inzet van reserves om de premiestijging zo laag mogelijk te houden. Mede hierdoor is ons verzekerdenbestand van 2022 naar 2023 toegenomen met 409.000 verzekerden. In combinatie met de groei van 11.000 verzekerden gedurende 2022, komt onze totale groei op 420.000 verzekerden uit. Wij zijn blij met alle nieuwe leden, hoewel groei van ons marktaandeel geen strategisch doel van onze organisatie is. Wij streven naar het aanbieden van toegankelijke polissen met een ruime dekking die tegelijkertijd betaalbaar én solidair zijn. Dit brengt inherent beperkende voorwaarden met zich mee. De solidariteit tussen ziek en gezond in het Nederlandse zorgverzekeringsstelsel is echter een groot goed en één van onze belangrijkste waarden. In het licht hiervan zijn wij blij met de bandbreedteregeling die voor 2023 door de overheid is ingevoerd. Deze brengt het verschil van de kosten en opbrengsten tussen ziek en gezond voor de zorgverzekeraar weer meer in balans. Dit komt de solidariteit in het stelsel ten goede en maakt dat premieverschillen met name weer voort zullen komen uit goede zorginkoop en efficiënte bedrijfsvoering en niet uit de kenmerken van de verzekerdenpopulatie van een zorgverzekeraar. Zo lang de imperfecties in het risicovereveningsmodel nog niet zijn opgelost, zijn wij voorstander van continuering en eventuele aanscherping van deze bandbreedteregeling.

Realtime service

In de loop van 2022 hebben we de vervanging van ons declaratie- en machtigingensysteem afgerond. Hoewel deze omvangrijke systeemimplementatie succesvol is afgesloten, zijn niet alle stappen van het proces vlekkeloos verlopen. Een deel van onze verzekerden en zorgverleners heeft met name in de zomermaanden niet de service ontvangen die zij van ons mogen verwachten. Dit tot onze grote spijt. Met vereende krachten hebben we een en ander op zo kort mogelijke termijn weten te verhelpen. De achterstanden zijn einde van de zomer ingelopen en het nieuwe systeem functioneert sindsdien naar behoren. Deze moderniseringsslag stelt ons in staat de komende jaren richting onze verzekerden een grote stap voorwaarts te zetten in service en dienstverlening, bijvoorbeeld met directe, ‘realtime’ verwerking van declaraties en andere serviceverzoeken. Onze service zal sneller, beter en persoonlijker worden. Daar investeren wij de komende jaren verder in, ondersteund door modernisering van andere onderdelen van ons IT-landschap.

Duurzame ontwikkeling

Diverse malen hebben we in het afgelopen jaar stilgestaan bij onze bijdrage aan duurzame ontwikkeling van de wereld binnen en buiten CZ groep. We merken dat het thema leeft onder medewerkers, verzekerden, zakelijke klanten en andere stakeholders. Ons duurzaamheidsbeleid is erop gericht negatieve effecten van onze bedrijfsvoering zoveel mogelijk te voorkomen en daar waar we kansen zien, positief bij te dragen. In het afgelopen jaar hebben we hier op verschillende terreinen invulling aan gegeven, zoals met de vernieuwing van ons milieubeleid, de aanscherping van het beleid Maatschappelijk verantwoord beleggen en de realisatie van een plan van aanpak om het bewustzijn rond inclusie binnen CZ groep te verhogen. Veel aandacht ging uit naar de nieuwe ‘Green Deal Samenwerken aan duurzame zorg’ en het onderliggende programma dat we met zorgverzekeraars gezamenlijk ontwikkelen. De speerpunten hiervan integreren we komend jaar verder in ons zorginkoopbeleid. Hiernaast hebben we ook dit jaar verder geïnvesteerd in onze zorg voor kwetsbare verzekerden. Sociale inclusie is ongelooflijk belangrijk voor gezondheid en welzijn. Verzekerden die maatschappelijk niet goed mee kunnen komen door geldzorgen of andere oorzaken helpen wij zo goed mogelijk. Hiervoor hebben wij vaste samenwerkingsverbanden met inmiddels 54 gemeentes binnen ons kernwerkgebied en zijn we in 2022 aangesloten bij de Nederlandse Schuldhulproute en de Nationale Coalitie Financiële Gezondheid. De komende jaren blijven we voortbouwen op deze terreinen en zal duurzaamheid expliciet onderdeel van onze strategie worden.

Financieel resultaat

Als gevolg van hogere premies en bijdragen, steeg de omzet van CZ groep in 2022 tot 11.086 miljoen euro (2021: 10.924 miljoen euro). Het financieel resultaat bedraagt -78 miljoen euro (2021: -22 miljoen). Dit resultaat wordt met name veroorzaakt door het negatieve rendement op de beleggingsportefeuille van -183 miljoen euro (2021: 121 miljoen euro positief) als gevolg van de opgelopen inflatie en gestegen rente door de oorlog in de Oekraïne. Hiernaast hebben we dit jaar opnieuw voorzieningen getroffen voor het onder de kostprijs stellen van de premie van het volgende jaar; ultimo 2022 is voor het verwachte verlies 2023 een bedrag van 155 miljoen euro gereserveerd (in 2021 voor de premie van 2022: 254 miljoen euro). Het resultaat op onze basisverzekeringen in 2022 is 29 miljoen euro positief (2021: -225 miljoen euro). Dit wordt met name gevormd door een resultaat oude jaren van 39 miljoen euro dat grotendeels voortkomt uit de eerste voorlopige afrekening van de COVID 19-regelingen van afgelopen jaren. Ook de aanvullende verzekeringen laten een positief resultaat zien in 2022: 44 miljoen euro (2021: 77 miljoen euro). Dit is met name het gevolg van het feit dat het zorggebruik in 2022 nog niet het niveau van voor de COVID 19-pandemie bereikte. Een lichte stijging van het voor Solvency II aanwezige eigen vermogen en de toename van het aantal verzekerden naar 2023 (+420.000) zorgen ervoor dat de solvabiliteitsratio van CZ groep ultimo 2022 uitkomt op 145 procent (2021: 160 procent). Deze ratio bevindt zich nog altijd ruim boven onze streefsolvabiliteit.

Team CZ

Tijdens de COVID-19 pandemie is het thuiswerken een vast en gewaardeerd onderdeel geworden van het werken bij CZ groep. Onze medewerkers hebben thuis de beschikking over een volwaardig ingerichte werkplek en via online vergader- en samenwerktools weten we elkaar goed te vinden. Toch merken we dat de cultuur en verbondenheid van CZ groep als organisatie en team, beter tot stand komt op kantoor, met live contact, dan in de individuele omgeving thuis. Daarom hebben we het afgelopen jaar geïnvesteerd in het scheppen van de juiste voorwaarden om goed ‘hybride’ te kunnen werken en onze medewerkers actief uitgenodigd om hun werkplek evenwichtig te verdelen tussen kantoor en thuis. Eind 2022 zien we dat dat goed lukt en er bij de meeste collega’s een nieuwe balans is ontstaan. Parallel hieraan hebben we verder geïnvesteerd in teamontwikkeling en de persoonlijke begeleiding van medewerkers. Hiernaast hebben we ook aandacht gevraagd voor de veilige werkplek die we met elkaar willen creëren en behouden binnen CZ groep. Actualiteiten rond grensoverschrijdend gedrag bij verschillende televisieprogramma’s nodigden uit het gesprek hierover opnieuw te openen. We stimuleren leidinggevenden en medewerkers er met elkaar over in gesprek te zijn en bieden hier actief professionele begeleiding bij aan. Dit zullen we ook naar de toekomst blijven doen want er is geen ruimte voor grensoverschrijdend gedrag in welke vorm dan ook binnen onze organisatie.

Komende jaren

In 2023 en verder bouwen wij voort op de fundamenten die we de afgelopen jaren met strategie CZ 2025 hebben gelegd. In het zorgveld zullen we in lijn met het IZA en met focus op het vergroten en behouden van de toegang tot zorg met name investeren in de regionale aanpak, Duurzame coalities en in transformaties. Binnen onze eigen organisatie richten we ons op verdere digitalisering van onze processen en doorontwikkeling van onze service. Ten aanzien van onze mensen blijven we investeren in persoonlijke ontwikkeling en in de ontwikkeling van teams. In de actualisatie van onze strategie – die gepland is in het voorjaar van 2023 – zal dit alles verder zijn beslag krijgen. Onveranderd zullen wij ons in blijven zetten voor toegankelijke, betaalbare en goede zorg.

Wij danken Arno van Son die per 1 december 2022 na 13 jaar afscheid heeft genomen als bestuurder van CZ groep. Arno is met zijn ervaring, inzicht en groot solidair hart van enorm belang geweest voor de ontwikkeling van zorgverzekeraar CZ.

Het afgelopen jaar was, wederom, een bijzonder jaar. Wij willen samenwerkingspartners en medewerkers bedanken voor al hun inzet in 2022.

Tilburg, 23 maart 2023
Joep de Groot en Margriet Dam
Raad van Bestuur CZ groep