Toegankelijkheid van zorg

Als zorgverzekeraar is het onze zorgplicht om onze verzekerden goede, tijdige en binnen een redelijke reisafstand bereikbare toegang te geven tot alle zorg uit het basispakket. Door de coronacrisis konden we in 2020 niet volledig aan deze zorgplicht voldoen.

Over het algemeen geldt dat we de toegankelijkheid van zorg goed kunnen garanderen door onze contracten met zorgaanbieders. Toch krijgen we regelmatig signalen dat de wachttijd bij een zorgaanbieder te lang is. Vaak kunnen we met wachtlijstbemiddeling deze vragen van verzekerden snel oplossen. Door het afschalen van de reguliere zorg tijdens de eerste golf van de coronacrisis kon echter 40 procent van de ziekenhuiszorg en tot wel 90 procent van de overige zorg niet geleverd worden. Samen met de andere zorgverzekeraars binnen Zorgverzekeraars Nederland (ZN) werkten wij compensatieregelingen (CB-regelingen) uit om zorgaanbieders in deze periode financieel overeind te houden en om zodoende ook na de coronacrisis zorg aan onze verzekerden te kunnen garanderen. Daarnaast hebben we zorgaanbieders ondersteund in het zo snel en veel mogelijk weer op gang brengen van reguliere zorgverlening, onder meer door te investeren in de versnelde inzet van digitale zorg en met de ontwikkeling van instrumenten voor de organisatie van de doorstroom van coronapatiënten. Met ons Zorgteam hebben we verzekerden geholpen bij het vinden van een behandeling. Lees hier meer over de rol van CZ groep tijdens de coronacrisis.

Wachtlijstbemiddeling

De stop op de reguliere zorg tijdens de eerste coronagolf had uiteraard gevolgen voor onze wachtlijstbemiddeling. Bemiddeling was enige tijd alleen nog beperkt mogelijk naar zelfstandige behandelcentra waar echter de zorg ook noodgedwongen was afgeschaald. Na het opstarten van de reguliere zorg bij de ziekenhuizen aan het einde van het voorjaar, verwachtten we een toename van verzoeken voor wachtlijstbemiddeling maar dit kwam pas na de zomervakantie echt op gang. Tijdens de tweede coronagolf bleek het soms lastig om binnen de Treeknorm te bemiddelen omdat de druk van corona op de zorg bleef. Dit betekende dat voor een succesvolle bemiddeling vaak meer zorgaanbieders benaderd moesten worden en dat er opnieuw een beroep op zelfstandige behandelcentra is gedaan. We hebben hierbij gebruik gemaakt van de Monitor Zorgbemiddeling; een door de zorgverzekeraars gezamenlijk ontwikkelde tool met actuele landelijke informatie over waar zorg in coronatijden wel geleverd wordt en wat de wachttijden zijn.

Actuele aandachtspunten

Al langere tijd kampt de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) met problemen rond het bieden van tijdige zorg. Wij spannen ons in om in deze sector structureel de toegankelijkheid te vergroten, onder meer met de inzet van digitale zorg. Tevens hebben we aandacht voor verzekerden die te kampen hebben met multiproblematiek en daardoor vaak moeilijk een zorgaanbieder vinden die de complexe zorg kan bieden die zij nodig hebben. Gespecialiseerde medewerkers pakken hun vraag voor begeleiding op en bemiddelen actief om hen op de juiste plek te krijgen.

Andere ontwikkelingen die onze aandacht vragen als het gaat om de toegankelijkheid van zorg, zijn onder meer de uitdagingen rond de contractering in wijkverpleging (bereidheid om te contracteren neemt af), het behoud van toegang tot basiszorg in krimpregio’s (waar sprake is van bevolkingsdaling) en het tekort aan zorgprofessionals. Op alle fronten werken we met het zorgveld en andere belanghebbenden aan oplossingen. We nemen hier een steeds proactievere rol in. Zo monitoren we sinds 2020 wekelijks de toegangstijden op regio- en instellingsniveau bij ziekenhuizen en GGZ. Hierdoor signaleren we vroegtijdig eventuele problemen die vervolgens sneller aangepakt kunnen worden dan in de oude situatie, waarin we afhankelijk waren van de informatie (klachten) van verzekerden.

In de praktijk: huisartsenzorg Zeeland

In Nederland is sprake van een toenemend huisartsentekort, met name in de krimpregio’s zoals Zeeland. Met het programma Toekomstbestendige huisartsenzorg Zeeland werken we aan thema’s als tijdige praktijkoverdracht, innovatieve organisatie van processen in de huisartsenpraktijk, taakherschikking, intensieve samenwerking met gemeenten en digitalisering. Met de inzet van technologie werken we aan het stimuleren van de eigen regie van de patiënt, het sneller verwerken van herhaalrecepten en het opvragen van laboratoriumuitslagen. Patiënten hoeven daardoor niet in de ‘wacht’ te staan of naar de praktijk te komen. En huisartsassistenten houden meer tijd over voor andere werkzaamheden. Voor de langere termijn voorzien we dat huisartsen meer diensten digitaal aanbieden, zoals digitale consulten (zie ook De online huisarts voor Zeeuwse verzekerden). Tegelijkertijd zijn we er zeer scherp op dat patiënten die geen gebruik kunnen of willen maken van digitale diensten, de huisartsenzorg blijven krijgen op de wijze die zij gewend zijn.