Solidariteit, professionaliteit en innovatiebereidheid

We kijken in dit jaarverslag terug op één van de meest uitdagende jaren van de Nederlandse samenleving. De uitbraak van de coronapandemie bracht grote, voorlopig blijvende gevolgen met zich mee voor alle facetten van het dagelijks leven en de zorg in het bijzonder. We constateren dat het zorgsysteem waar wij als CZ groep onderdeel van uitmaken, robuust is en dat we in staat zijn in nauwe samenwerking met elkaar crises het hoofd te bieden. Hoge solidariteit, sterke professionaliteit en toenemende innovatiebereidheid kenmerken het jaar.

Focus op ondersteuning

Het zorgveld beleefde in 2020 een ongelooflijk zwaar jaar met uitdagingen die ook in 2021 nog actueel zijn. Zorgverleners zetten zich op bewonderenswaardige wijze in om zoveel mogelijk mensen de zorg te geven die zij nodig hebben. Waar nodig ondersteunen wij hen als zorgverzekeraar zoveel mogelijk. In 2020 nam dat gedurende de eerste golf de vorm aan van enerzijds diverse financiële regelingen om onzekerheden over compensatie en bedrijfscontinuïteit weg te nemen en anderzijds organisatorische ondersteuning, bijvoorbeeld met het opzetten van een kraamkliniek in een hotel in Uden. Ook in de tweede golf is onze ondersteuning zowel financieel als organisatorisch van aard, waarbij veel aandacht uitgaat naar het in stand houden van de reguliere zorg naast de noodzakelijke coronazorg. Wij nemen deel aan verschillende Regionale Overleggen Acute Zorg (ROAZ-en) en werken op intensieve en solidaire wijze samen met andere zorgverzekeraars voor optimale ondersteuning van het zorgveld en het in stand houden van het zorg- en verzekeringslandschap. Tegelijkertijd ondersteunen wij onze verzekerden met diensten voor het gezond zijn en blijven en begeleiden we hen zo goed mogelijk naar beschikbare zorg. Daarbij bieden wij hen actief toegang tot online zorg, onder meer via de CZ Gezondheidslijn en het CZ Zorgteam.

Versnelde vernieuwing

De gevolgen van de coronapandemie verhogen de urgentie tot vernieuwing in het zorgveld. We zien dat dit in meerdere zorgaandachtsgebieden leidt tot versnelde toepassing van innovatieve processen en technieken, zoals in de huisartsenzorg, de geestelijke gezondheidszorg en bij zorg voor chronische aandoeningen. Een ontwikkeling die we toejuichen en actief ondersteunen, onder meer met het CZ eHealth waardemodel. Tegelijkertijd brengt de uitbraak van het virus een acute behoefte aan innovatie met zich mee, van geneesmiddelen en vaccins tot beschermingsmiddelen en logistieke oplossingen. Ook op dit terrein zetten wij ons in, bijvoorbeeld door investering in de ontwikkeling van nieuwe sneltesten, beademingsmaskers en instrumenten die doorstroom van patiënten stroomlijnen. De huidige bereidheid van het zorgveld om te innoveren ervaren we als een positief vertrekpunt voor structurele vernieuwing. Hierbij zal de technische innovatie echter gekoppeld moeten worden aan sociale innovatie; de context waarbinnen de techniek wordt ingezet. Daar zijn meer duurzame samenwerkingsafspraken voor nodig en hier zullen wij de komende jaren aandacht voor (blijven) vragen.

Bestendige operatie

Direct na de eerste constatering van besmettingen in Nederland, zijn wij organisatiebreed overgegaan op thuiswerken. Dit betekende dat wij in zeer korte tijd omschakelden naar volledig digitaal werken. Een ongekende prestatie die wij vooraf niet hadden kunnen voorspellen. Onze systemen functioneren solide en de inzet en flexibiliteit van onze medewerkers is enorm. Wij blijken ook in deze uitdagende omstandigheden goed in staat om onze klanten de service en begeleiding te bieden die zij van ons gewend zijn. We boeken daarbij goede vooruitgang op de realisatie van onze langetermijnstrategie, ondanks dat door de coronapandemie niet alle programma’s in het zorgveld doorgang kunnen vinden. We sloten vijf nieuwe meerjarenafspraken in het kader van ons programma Duurzame coalities en we lanceerden nieuwe functionaliteiten op onze CZ app. Tevens hebben we de wijze waarop wij in onze strategie en besluitvorming rekening houden met aspecten van maatschappelijk verantwoord ondernemen, vastgelegd in het CZ duurzaamheidskader. We merken dat de productiviteit en betrokkenheid van collega’s hoog is. Tegelijkertijd zien we ook dat de maatregelen die in de samenleving getroffen zijn om de pandemie in te dammen, hun wissel op hen trekken. We zijn en blijven dit als werkgever goed volgen en ondersteunen hen waar wij kunnen.

Positief financieel resultaat

De coronapandemie is van grote invloed op ons financiële resultaat over 2020. Enerzijds hebben we dit verslagjaar te maken hoge coronagerelateerde zorgkosten en de uitvoering van diverse financiële regelingen voor zorgaanbieders. Anderzijds is er sprake van lager uitvallende kosten voor reguliere zorg binnen zowel de basis- als de aanvullende verzekeringen in verband met het wegvallen van een deel van die zorg tijdens met name de eerste besmettingsgolf en lockdown. Hierbij komt een substantiële bijdrage vanuit het Zorgverzekeringsfonds in het kader van de Catastroferegeling van de Zorgverzekeringswet. Deze regeling voorziet in de gedeeltelijke compensatie van zorgverzekeraars wanneer de kosten van een pandemie boven een vastgestelde grens uitkomen – wat in 2020 het geval was – en houdt daarbij geen rekening met lager uitvallende kosten voor niet-pandemiegerelateerde zorg. Het effect hiervan vertaalt zich in een positief technisch resultaat voor CZ groep van 127 miljoen euro. In combinatie met 45 miljoen euro beleggingsopbrengsten en 2 miljoen euro overig resultaat brengt dat het totaal financieel resultaat over 2020 op 174 miljoen euro (2019: 119 miljoen euro). Dit resultaat leidt tot een solvabiliteitsratio van 160 procent (2019: 154 procent). De toegenomen reserves zullen in de komende jaren ten goede blijven komen aan onze verzekerden; hetzij via investeringen in de zorg, hetzij via het beperken van de te verwachten premiestijging.

Uitkijkend naar ruimte

We bevinden ons als samenleving momenteel op een kritiek pad naar het onder controle krijgen van het coronavirus. Het is nog onzeker hoe het virus zich verder ontwikkelt en wat de impact van mutaties zal zijn. Naar verwachting zal een groot deel van 2021 voor ons nog in het teken staan van de pandemie en het balanceren van de noodzakelijke coronazorg en de reguliere zorg. We kijken uit naar de ruimte om weer in een genormaliseerde situatie over zorg te praten en verder te bouwen aan toekomstbestendige zorg. Hierbij willen we vasthouden wat de crisis ons in positieve zin heeft gebracht. Innovatiebereidheid, solidariteit en samenwerking zijn daar belangrijke onderdelen van. Zij zijn hard nodig bij de grotere problemen die nog steeds in de zorg spelen, zoals de stijging van de zorgvraag en zorgkosten. Wij richten ons op minder onderlinge vrijblijvendheid, het maken van scherpere keuzes en het werken met zorgpartners die net als wij de gemeenschappelijke doelen van kwaliteitsverbetering en kostenbeheersing centraal stellen. Ons gemeenschappelijke en verbindende uitgangspunt daarbij zal niet het aanbod van de aanbieder zijn maar de vraag van de patiënt.

Tilburg, 25 maart 2021

Joep de Groot en Arno van Son
Raad van Bestuur CZ groep