Zorgvisie en -strategie

Nederland scoort internationaal goed op het gebied van gezondheidszorg maar er zijn grote uitdagingen. De vraag naar zorg neemt toe, de kosten van de zorg stijgen en er is sprake van een steeds groter wordend personeelstekort. CZ groep richt zich daarom op het realiseren van toekomstbestendige zorg. Onze zorgvisie bestaat uit drie overkoepelende thema’s: verantwoord, dichtbij en toekomstbestendig.

Verantwoord
Wij staan voor doelmatige zorg met goede kwaliteit voor de individuele patiënt en met een maatschappelijk aanvaardbare prijs: verantwoorde zorg.

Dichtbij
Wij staan voor persoonlijke zorg. Zorg die wordt gebaseerd op individuele keuzes en waarbij het netwerk van zorgverlening optimaal afgestemd is op de kracht en de wens van de individuele patiënt: zorg dichtbij.

Toekomstbestendig
Wij staan voor zorg gebaseerd op bewezen effectieve processen die optimaal gebruikmaken van de mogelijkheden die onder meer digitale zorg biedt. Hiermee wordt de zorg beter en/of goedkoper tegen minimaal gelijkblijvende kwaliteit: toekomstbestendige zorg.

Wij realiseren onze zorgvisie via onze positie als zorginkoper (we leggen afspraken vast in contracten), als partner in Duurzame coalities die wij met grotere zorgaanbieders in onze kernregio’s aangaan, en via Egidius Zorgconcepten voor onder andere oncologische aandoeningen. De resultaten van onze strategische programma’s (bijvoorbeeld Samen beslissen, Regiobeelden en Kwaliteit van zorg) implementeren we in samenwerking met zorgaanbieders via deze drie routes in het zorgveld.

Inkoop van zorg

CZ groep maakt bij de inkoop van zorg afspraken met zorgaanbieders over de kwaliteit, kosten en beschikbaarheid van hun zorg voor onze verzekerden. Deze afspraken leggen we vast in contracten. Onze inkoopstrategie is een samenspel van enerzijds het aanjagen van innovatie in het zorgveld en anderzijds het scherp maar voldoende inkopen van zorg, zodat we onze zorgplicht voor verzekerden waarborgen.

Van 1, naar 10, naar 100

Voor iedere zorgsector ontwikkelen we een concrete zorgstrategie 2022-2023. We hebben hierin aandacht voor de belangrijkste uitdagingen en knelpunten van de sector, bepalen speerpunten voor de verbetering en leggen mijlpalen vast in een planning. Kenmerkend voor onze aanpak is de focus op opschaling van bewezen oplossingen en/of vernieuwingen. Deze ontwikkelen we van 1 (‘best in class’) naar 10 (verbreding in de regio en optimalisatie), naar 100 (opname in het zorginkoopbeleid). Een voorbeeld hiervan zijn de contractafspraken die we hebben gemaakt met een aantal ziekenhuizen over telemonitoring van patiënten met een chronische aandoening. Doel is om dit van ’10’ in 2021 naar ‘100’ te krijgen in 2023.

Impact van corona op zorginkoop in 2021

2021 was een jaar met twee gezichten; met lockdowns en versoepelingen van coronamaatregelen die elkaar afwisselden. Een van de onderwerpen die het jaar voor alle zorgverzekeraars heeft gedomineerd is het maken van afspraken met ziekenhuizen over het uitvoeren van inhaalzorg. In de zomermaanden werd in beeld gebracht om hoeveel inhaalzorg het ging en werden afspraken gemaakt over tijdspad en extra vergoedingen. Ook maakten we afspraken met zelfstandige behandelcentra (zbc’s) over inhaalzorg. In november, tijdens de vierde coronagolf, kwam de inhaalzorg weer tot stilstand door de hoge druk van de coronazorg op de ziekenhuizen. We hebben een landelijk overeengekomen vangnetregeling ingevoerd voor ziekenhuizen die te maken kregen met lagere omzetten dan was afgesproken.

Ook zijn we in alle sectoren gaan kijken wat we geleerd hebben op het gebied van digitale zorg en hoe we dat kunnen vastleggen in de afspraken met zorgaanbieders voor 2022. Zeker op het gebied van telemonitoring bij chronische aandoeningen zijn hierin stappen gezet.

Contractering 2021 en 2022

Voor 2021 (inkoopseizoen 2020) lag ons contracteerpercentage op 96,3 procent en voor 2022 (inkoopseizoen 2021) is dit 93,4 procent*. Dit betreft het aandeel gecontracteerde zorgaanbieders ten opzichte van de aangeboden contracten. We bieden niet iedere zorgaanbieder een contract aan. Aan onze contracten verbinden we onder meer kwaliteitseisen in het belang van de verzekerden. De landelijke afspraken die voor de opvang van de financiële impact van de coronapandemie zijn gemaakt (zie ook de paragraaf Impact van corona) zorgde voor vertraging in de contracteerperiode 2021, wat doorwerkt in de contractering in 2022. 

^{* betreft een nog niet afgesloten inkoopseizoen.} 

Duurzame coalities

In gebieden waar veel verzekerden van CZ groep wonen, streven we ernaar om met diverse maatschappelijke betrokken zorgaanbieders in de regio (ziekenhuizen, geestelijke gezondheidszorg en ouderenzorg) te komen tot Duurzame coalities. Deze vernieuwende, intensieve manier van samenwerking tussen CZ groep als zorgverzekeraar en individuele zorginstellingen als zorgleveranciers is gebaseerd op de gedachte van ‘co-makership’. Het heeft tot doel om boven individuele belangen van partijen uit te stijgen en een transformatie te realiseren die nodig is, gezien de uitdagingen, om de zorg toekomstbestendig te maken. Dit vraagt om wederzijdse langetermijnbetrokkenheid en -vertrouwen.

In de afgelopen jaren hebben we Duurzame coalities gesloten met vier ziekenhuizen en twee GGZ-organisaties. In 2021 is daar een apotheekketen bij gekomen. Met deze zorgorganisatie is, om de transformatie te ondersteunen, een meerjarige overeenkomst afgesloten waar de productieprikkel uit is gehaald. Dit betekent dat niet langer betaald wordt voor het leveren van medicijnen maar voor de zorg die aan patiënten wordt verleend (via een vast bedrag per patiënt). Dit stimuleert om op een andere, meer patiëntgerichte manier zorg te gaan leveren. De coronacrisis heeft in 2021 zowel een positieve als negatieve rol gespeeld in onze Duurzame coalities. Corona heeft laten zien hoe belangrijk het is om samen te werken bij het aanpakken van de uitdagingen in de zorg. En er is versnelling gekomen in digitalisering van zorg. Maar een aantal innovaties die we sneller hadden willen implementeren liep vertraging op door de hoge druk op de instellingen.

In 2021 hebben we gewerkt aan een nog stevigere basis, hebben we initiatieven verkend en geïmplementeerd en een methodiek ontwikkeld voor het meten van resultaten: de Impact Methode. Ook hielden we ons eerste netwerkevent voor bestuurders, projectleiders en medisch specialisten van de deelnemende ziekenhuizen en GGZ-instellingen om onderling ervaringen uit te wisselen. In december volgde een tweede, meer inhoudelijk verdiepend netwerkevent over de inzet van online coaches voor mensen met een chronische darmaandoening. De uitdaging voor 2022 is om de stap te maken van interessante initiatieven naar grote, impactvolle trajecten.

Inzicht in impact van innovaties

Een van de belangrijke onderdelen van Duurzame coalities is dat CZ groep en zorgaanbieders gezamenlijk innovatieprojecten uitvoeren die de zorg verbeteren en toegankelijk houden. Om inzicht te krijgen in welke impact een innovatieproject kan hebben, is binnen CZ groep de Impact Methode ontwikkeld. De methode geeft voorafgaand aan de start van een project een gestructureerd beeld van de potentiële impact ervan. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van datascience technieken die in de vorm van simulaties voorspellingen kunnen doen over de onzekerheden rond de implementatie. Gedurende een project kan relatief kortcyclisch de voortgang gemonitord worden, zodat tijdig bijgestuurd kan worden. En aan het einde van het project is het resultaat inzichtelijk en kan op basis van deze resultaten de potentie van opschaling in beeld gebracht worden. In 2021 publiceerde CZ groep een boek over de Impact Methode, dat gratis als pdf of ebook te downloaden is.

Egidius Zorgconcepten

Met Egidius Zorgconcepten stuurt CZ groep op het realiseren van excellente zorg bij hoog volume en risicovolle zorg. Onder meer door het concentreren van kritische onderdelen in het zorgpad voor oncologische zorg wanneer die aantoonbaar beter worden uitgevoerd door hooggespecialiseerde zorgverleners. Om de betrokken patiënten goed te begeleiden in hun totale zorgpad, hoort hier nauwe samenwerking bij tussen huisartsen, ziekenhuizen en expertcentra in regionale netwerken. Op die manier hebben patiënten in het hele netwerk toegang tot expertzorg. In Egidius Zorgconcepten worden de regionale netwerken van bepaalde aandoeningen door Stichting Egidius Zorgconcepten met elkaar verbonden. Hierdoor kunnen zij informatie uitwisselen, van elkaar leren en met elkaar vastgestelde verbeteringen (verplicht) invoeren. Zodat gespecialiseerde zorg van hoge kwaliteit wordt gerealiseerd.

Voor prostaatkankerzorg hebben we in de afgelopen jaren vier netwerken gerealiseerd. In 2022 gaat dit proces ook van start voor maag- en slokdarmkanker. In 2023 verwachten we netwerken op te kunnen richten voor blaas- en nierkanker.

Regiobeelden

Regiobeelden vormen een stevig startpunt om in de regio aan de slag te gaan met de uitdagingen in de zorg en deze bij de kern aan te pakken. Ons doel is om de zorg betaalbaar en toekomstbestendig te houden zodat wij een goede invulling van onze zorgplicht in deze regio’s kunnen waarborgen. De uitwerking van regionale issues in regiobeelden en de ontwikkeling van regio-interventies, doen wij samen met gemeenten en partijen zowel in als buiten de zorg in zes regio’s (Zeeland, Zuid-Limburg (Mijnstreek), West-Brabant, Zuidoost-Brabant, Zuid-Hollandse Eilanden en Den Haag). Uit analyses blijkt dat landelijk herkenbare problemen vaak regionaal verschillende oorzaken hebben. Daarom kunnen knelpunten vaak alleen met regionaal maatwerk aangepakt worden. De omvang van de knelpunten verschilt per regio. Zeeland en Zuid-Limburg zijn de regio’s waar op dit moment de breedste aanpak wordt gehanteerd.

Zuid-Limburg

In Oostelijk Zuid-Limburg werd in oktober een regionaal meerjarig contract gesloten met 70 huisartsenpraktijken, een landelijke primeur. Dit contract is het vervolg op het project PlusPraktijken. Hier werkten 14 huisartsenpraktijken aan de huisartsenpraktijk van de toekomst met zorg dichter bij de patiënt. Bijvoorbeeld doordat huisartsen in twijfelgevallen specialisten raadplegen, wat onnodige doorverwijzing naar het ziekenhuis kan voorkomen. Ook zorg op afstand is in deze regio versneld ingevoerd met de lancering van de patiëntenapp ‘Mijn Huisarts Online’. Een andere ontwikkeling is dat we sinds 2021 deelnemen aan de Alliantie Heerlen Noord waarin verschillende partijen (onder andere gemeente, woningcorporaties, politie, werkgevers) samenwerken om problemen op het gebied van wonen, werk, veiligheid, opleiding en gezondheid in de breedte aan te pakken. Met als doel om de gezondheidsachterstand in dit gebied ten opzichte van de rest van het land te verkleinen.

Zeeland

De zorgcontinuïteit in Zeeland staat onder druk door vergrijzing en ontgroening. Toegankelijke zorg is in de toekomst niet meer vanzelfsprekend. Om hier een oplossing voor te vinden hebben we samen met vier Zeeuwse zorgorganisaties de Zeeuwse Zorg Coalitie opgericht; een regionaal samenwerkingsverband voor goede en toegankelijke zorg en ondersteuning. In 2021 werd het officiële startsein gegeven voor deze coalitie. Inmiddels zijn er 29 deelnemers. Naast de Zeeuwse zorgaanbieders en CZ groep doen ook de Provincie Zeeland, Zeeuwse huisartsen, GGD en de Zeeuwse gemeenten mee. Oplossingen worden gezocht in digitalisering, maar ook in intensieve samenwerkingen tussen het sociale en het medische domein via het Kerngezond-concept (www.kerngezond.nu). Uitgangspunten, afspraken en ambities hebben we dit jaar vastgelegd in een ‘pact van Zeeland’. Onze aanpak is digitaal gedreven; resultaten onderbouwen we met de Impact Methode die CZ groep heeft ontwikkeld.

Op de website www.regio-beeld.nl zijn alle tot nu toe beschreven regiobeelden gepubliceerd.