Externe ontwikkelingen

Verschillende externe ontwikkelingen zijn van invloed op ons beleid en onze bedrijfsvoering. In 2021 voerde opnieuw de coronapandemie deze lijst aan. De impact hiervan was en is groot. Niettemin hebben andere, structurele ontwikkelingen eveneens onze aandacht gekregen. Zoals het tekort aan zorgprofessionals, de aanhoudende stijging van de zorguitgaven en de versnelde digitalisering. Dit zijn en blijven topprioriteiten in onze strategie. 

Impact coronapandemie

Sinds de uitbraak van de coronapandemie in 2020 volgen de uitdagingen en ontwikkelingen in de zorg zich snel na elkaar op. De impact van corona op het zorgveld blijft de komende jaren een onzekere factor waar ook CZ groep als zorgverzekeraar mee om moet gaan. Door de pandemie is de toepassing van digitale zorg in een stroomversnelling is gekomen. Dat is een positief aspect dat kansen biedt als de sector dit weet vast te houden en het potentieel optimaal weet te benutten. We zien goede voorbeelden maar constateren ook dat we er nog niet zijn. Tegenover deze positieve ontwikkeling staan zorgen. Zoals het grote volume aan uitgestelde zorg. Dit veroorzaakt stress, verdriet en potentiële gezondheidsschade bij onze verzekerden en knelt met onze zorgplicht. We anticiperen zo goed mogelijk op alle coronagerelateerde ontwikkelingen, al dan niet in samenwerking met de branche, en we zijn nauw betrokken bij de organisatie van coronazorg in onze kernregio’s. Daarbij sturen we actief op oplossingen die de toegang tot de reguliere en planbare zorg zoveel mogelijk waarborgen en blijven we aandacht houden voor de continuïteit en stabiliteit van het zorglandschap in Nederland.

Tekort aan zorgprofessionals

Het tekort aan zorgprofessionals in Nederland is al lange tijd zichtbaar en levert flinke knelpunten in de zorg op. Vacatures zijn al jarenlang moeilijk in te vullen, met name als het gaat om MBO- en HBO-geschoolde zorgprofessionals. De uitstroom en het ziekteverzuim is momenteel – door de directe en indirecte impact van de coronapandemie op de zorg – zeer hoog, wat het risico op een ‘zorginfarct’ met zich meebrengt. CZ groep maakt zich hard voor structurele oplossingen, onder meer door sturing op de juiste zorg op de juiste plek, toepassing van goede technologie (zoals digitale zorg) en doelmatige inzet van zorg. Het werkplezier van de professional en het terugdringen van uitstroom moeten belangrijke thema’s zijn in het zorgveld. Wij hebben hier in ons zorginkoopbeleid en in onze Duurzame coalities met zorgaanbieders aandacht voor.

Aanhoudende stijging zorgkosten

De stijging van de zorguitgaven in Nederland is een structureel punt van aandacht dat om oplossingen vraagt. De hoge uitgaven voor de zorg zijn een bedreiging voor het voortbestaan van ons solidaire zorgstelsel waarin iedereen – gezond en ziek, jong en oud – met elkaar de kosten van zorg betaalt, ongeacht of je er zelf gebruik van maakt. Het beheersen van zorgkosten is dan ook van groot belang. Bij de inkoop van zorg sturen wij actief op zorgkostenbeheersing. Willen we op dit terrein echt impact maken dan hebben wij echter betere wettelijke randvoorwaarden nodig, met name als het gaat om het minder of niet vergoeden van niet-gecontracteerde zorg. In de afgelopen jaren nemen vooral in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en wijkverpleging de kosten van deze zorg toe. We zien dat hier een toenemend aantal zorgaanbieders een contract met een zorgverzekeraar niet meer noodzakelijk en/of wenselijk vindt. De rol van zorgverzekeraars als bewaker van zorgkosten en kwaliteit komt hiermee in het geding. We hebben in de afgelopen jaren diverse maatregelen getroffen om niet-gecontracteerde zorg in de wijkverpleging en GGZ tegen te gaan, zoals het cessieverbod en de introductie van machtigingen. Hiernaast zoeken we actief naar partners die de doelen van het systeem, waaronder kostenbeheersing, samen met ons centraal stellen. We werken met hen aan échte verbeteringen en kostenbesparingen waarbij de inzet van nieuwe zorgprocessen over domeinen heen een belangrijk aandachtspunt is. Richting politiek blijven we aandacht vragen voor het mede oplossen van de stijgende trend van niet-gecontracteerde zorg in de genoemde zorgsectoren waar minder inzicht en regie op de kwaliteit en kosten van de geleverde zorg mee samenhangt.

Versnelde digitalisering

De coronapandemie heeft de afgelopen twee jaar aangetoond hoe groot de waarde van digitalisering kan zijn voor mens en maatschappij. Niet alleen in ons dagelijks leven als consument en werknemer, maar ook in de zorg. Vanaf de eerste lockdown en het tot stilstand komen van de reguliere en planbare zorg is in hoog tempo gewerkt aan het anders organiseren van zorgprocessen om patiënten te kunnen blijven helpen. Digitale oplossingen als videobellen en telemonitoring werden verkend en ingezet. Op dit terrein heeft de coronapandemie voor een vernieuwende impuls gezorgd. De uitdaging is nu om deze impuls vast te houden en erop door te bouwen, en te onderzoeken hoe we van losse oplossingen tot structurele verbeteringen komen die niet naast maar in plaats van de oude zorgprocessen komen. Zodat ze optimaal bijdragen aan goede zorg- en serviceverlening aan patiënten, de ondersteuning van het zorgpersoneel en de beheersing van de zorgkostenstijging. CZ groep benadert digitale zorg als een reguliere vorm van zorgverlening en zet zich op meerdere terreinen in om deze benadering in de praktijk gemeengoed te maken (zie de paragraaf Innovatie in zorg voor een indruk van onze inspanningen).