Financiële resultaten 2021

Net zoals in 2021 heeft de coronapandemie grote invloed gehad op het financiële resultaat van CZ groep. Enerzijds hebben we dit verslagjaar te maken met hoge coronagerelateerde zorgkosten en de uitvoering van diverse financiële regelingen voor zorgaanbieders. Anderzijds is er sprake van lager uitvallende kosten voor reguliere zorg. Via de Catastroferegeling van de Zorgverzekeringswet ontvangen we een substantiële bijdrage voor de compensatie van pandemiegerelateerde kosten. 

Financieel resultaat

In 2021 namen onze premies en bijdragen af met 144 miljoen euro tot 10.924 miljoen euro (2020: 11.068 miljoen euro). Ons financieel resultaat voor 2021 komt in totaal negatief uit op 22 miljoen euro (2020: positief 174 miljoen euro). Het technisch resultaat als uitvoerder van de verplichte verzekering tegen ziektekosten vanuit de Zorgverzekeringswet (basisverzekering) bedraagt negatief 225 miljoen euro (2020: positief 49 miljoen euro). Het technische resultaat vanuit de aanvullende verzekering bedraagt positief 77 miljoen euro (2020: positief 77 miljoen euro). Het overige technisch resultaat bedraagt positief 1 miljoen euro (2020: positief 1 miljoen euro). Onze beleggingen genereerden in 2021 een positief resultaat van 121 miljoen euro (in 2020: positief 45 miljoen euro). Het negatieve resultaat op de basisverzekering wordt mede veroorzaakt door het niet-kostendekkend aanbieden van de basisverzekeringen, hiervoor is 254 miljoen ingezet. Het positieve resultaat op de aanvullende verzekering wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door wegvallen van de zorg als gevolg van de coronapandemie.

Het financieel resultaat leidt tot een solvabiliteitsratio van 160 procent^[1] (2020: 160 procent). Het Eigen Vermogen is met 22 miljoen euro afgenomen. De reserves zullen in de komende jaren ten goede blijven komen aan onze verzekerden; hetzij via investeringen in de zorg, hetzij via het beperken van de te verwachten premiestijging.

Het complete overzicht van de jaarcijfers is terug te vinden in de geconsolideerde jaarrekening 2021.

Premies en bijdragen

In 2021 nam voor CZ groep de ontvangen premies en bijdragen af met 1,3 procent. De daling is veroorzaakt door een kleiner aantal premiebetalers, een gemiddeld hogere premie en gemiddeld lagere bijdragen van het Rijk. In de bijdragen zijn de bedragen opgenomen ter compensatie van de coronapandemie en is tevens het netto effect van de solidariteitsregeling in mindering gebracht. Dit effect bedraagt voor CZ groep negatief 30 miljoen euro (2020: negatief 23 miljoen euro). De gemiddelde premies en bijdragen per verzekerde in 2021 bedroegen 2.968 euro (2020: 2.952 euro).

Wijziging voorziening lopende risico's

Jaarlijks dient een voorziening voor lopende risico’s gevormd te worden als door het niet-kostendekkend aanbieden van de premie negatieve resultaten op (collectieve) verzekeringscontracten voor het volgende jaar worden verwacht. De voorziening bedraagt ultimo 2021 254 miljoen euro (2020: 105 miljoen euro).

Uitkering ziektekosten

De uitkeringen voor ziektekosten namen af met 0,6 procent.  Door een lager aantal verzekerden, in combinatie met  de groei van de zorgkosten met name veroorzaakt door corona-gerelateerde zorgkosten in Nederland, zijn de totale uitkeringen ziektekosten nagenoeg gelijk gebleven met het afgelopen jaar. In 2021 is dit bedrag per verzekerde 2.871 euro (2020: 2.836 euro).

Bedrijfskosten

Onze bedrijfskosten namen in 2021 af met 1 miljoen euro tot 348 miljoen euro (2020: 349 miljoen euro).

Beleggingsopbrengsten

Op  31 december 2021 bedragen de netto opbrengsten uit beleggingen 121 miljoen euro (2020: 45 miljoen euro). Het rendement op het totaal gemiddeld belegd vermogen bedraagt 3,5 procent (2020: 1,3 procent). Alle beleggingscategorieën, behalve obligaties en liquiditeiten, werden aan het eind van het jaar afgesloten met een positief rendement. Vooral in de aandelencategorie werden wederom goede rendementen behaald. 

CZ groep wil maatschappelijk verantwoord beleggen. In het hoofdstuk Maatschappelijk verantwoord beleggen lichten we toe hoe we daar inhoud aan geven. Ook is een samenvatting van ons beleggingsbeleid terug te vinden op www.cz.nl/beleggingen, inclusief de integrale, meest actuele versie van het CZ-beleid Maatschappelijk verantwoord beleggen.

Fiscale positie

CZ groep draagt vanuit de werkgeverschapsrol loonheffing af. De belangrijkste juridische entiteiten van CZ groep - de vier zorgverzekeraars - zijn vrijgesteld van vennootschapsbelasting, assurantiebelasting en voor de zorgverzekeringsactiviteiten van omzetbelasting. Alleen voor de omzetbelasting bestaat een fiscale eenheid tussen de vier zorgverzekeraars en CZ zorgkantoor B.V. om te voorkomen dat er cumulatie van omzetbelastingdruk op de collectief gedragen en op bedrijfseconomische grondslagen doorberekende organisatiekosten optreedt.

Niet vrijgesteld van vennootschapsbelasting zijn:

• CZ zorgkantoor B.V.;

• CZ Fund Management B.V.

Solvabiliteit

Sinds 2016 is de Europese richtlijn Solvency II voor verzekeraars van kracht. Hiermee worden eisen gesteld aan onder andere de financiële buffers die wij moeten aanhouden, risicomanagement, goed bestuur en transparantie. Het aanwezige eigen vermogen volgens Solvency II van CZ groep bedraagt ultimo 2021 2.655 miljoen euro (2020: 2.675 miljoen euro). De volgens Solvency II vereiste solvabiliteit (SCR) bedraagt aan het einde van het boekjaar 1.663 miljoen euro (2020: 1.672 miljoen euro). De solvabiliteitsratio aan het eind van het boekjaar 2021 bedraagt voor CZ groep 160%^[1] (2020: 160%).

Liquiditeit

De liquide middelen van CZ groep bedragen 145 miljoen euro en namen in 2021 af met 81 miljoen euro. Wij bewaken onze liquiditeitspositie zodanig dat we altijd in staat zijn te voldoen aan onze financiële verplichtingen. Er worden geen liquiditeitsproblemen verwacht. Een gedetailleerd kasstroomoverzicht is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening.

Financiële vooruitblik

In het eerste kwartaal van 2022 is de coronapandemie nog niet onder controle. De vijfde besmettingsgolf houdt aan en het is nog onzeker hoe het virus zich verder ontwikkelt. In de premiestelling voor 2022 is geen rekening gehouden met coronagerelateerde zorgkosten. Deze worden anders dan in 2021 niet gedekt door de Catastroferegeling (artikel 33) van de Zorgverzekeringswet maar zullen landelijk worden ingeperkt door de macronacalculatie van 70%.

In 2022 bieden we de basisverzekeringen van CZ groep opnieuw niet-kostendekkend aan. In totaal verwachten we hier 254 miljoen euro voor te moeten inzetten. Hiervoor is - zoals eerder genoemd - een voorziening voor lopende risico’s gevormd. Inclusief de vrijval van deze voorziening is het begroot resultaat voor 2022 op de basisverzekering nul. We hebben in deze begroting nog geen rekening gehouden met de eventuele inzet van vermogen voor de premie van 2023.

De inschatting van het voorcalculatorische negatieve resultaat 2022 kent als gevolg van COVID-19 een aantal belangrijke onzekerheden:

• Eind december 2021 hebben de ziekenhuizen en zorgverzekeraars gezamenlijk landelijke afspraken gemaakt over de COVID-meerkosten en zorguitval door COVID-19 als aanvulling op de individuele zorgcontractering 2022. Over de vergoeding van reguliere zorg en inhalen van uitgestelde zorg in 2022 maken ziekenhuizen en zorgverzekeraars individueel afspraken. Er bestaat onzekerheid omtrent het verdere verloop van COVID-19. Mogelijk worden voor nog meer sectoren (toekomstige) landelijke afspraken over de bekostiging van inhaalzorg, meerkosten COVID-19 en zorguitval gemaakt.

• Mede in relatie tot het voorgaande kunnen mogelijk nog (toekomstige) afspraken worden gemaakt ten aanzien van de verdeling van (meer)kosten COVID-19 voor 2022 tussen zorgverzekeraars onderling.

Als onderdeel van het opstellen van de jaarrekening hebben we de continuïteitsveronderstelling voor de komende 12 maanden beoordeeld. Op basis van de huidige financiële positie (waaronder de solvabiliteitspositie en het kunnen beschikken over voldoende liquiditeiten voor de bedrijfsvoering) hebben wij geen significante continuïteitsrisico's geïdentificeerd.

In 2022 voorzien we geen materiële desinvesteringen. Net als in 2021 loopt er een groot investeringsproject inzake ons nieuwe declaratie- en machtigingensysteem. In oktober is een eerste deel van het systeem succesvol in gebruik genomen. De livegang van het volledige systeem staat gepland voor het voorjaar 2022. Samenhangend met de toenemende digitalisering is de verwachting dat er een daling van personeelsaantallen zichtbaar gaat worden. De financiering van de activiteiten in 2022 zal plaatsvinden middels eigen middelen. CZ groep heeft geen externe financiering nodig.

Risicomanagement samenhangend met de coronapandemie

Zoals omschreven bij de toelichting op de regelingen voor Continuïteitsbijdragen en Meerkosten, de Catastroferegeling en de Solidariteitsafspraken Zorgverzekeraars, brengt de coronapandemie onzekerheden met zich mee over het financieel resultaat van het verslagjaar. Dit hangt samen met o.m. de hardheidsclausules in de regelingen en de toepassing van de Solidariteitsafspraken Zorgverzekeraars. Daarnaast heeft de pandemie ook impact op de betrouwbaarheid van de zorgkosteninschattingen, zowel retrospectief (wat is de impact van de pandemie op de kosten van 2021) als prospectief (hoe ontwikkelt de pandemie en de bestrijding daarvan zich in 2022 en verder). Tot slot komen bij de uitvoering van alle regelingen interne operationele risico’s kijken en zijn de zorgverzekeraars extern afhankelijk van verschillende partijen, onder wie zorgaanbieders en andere zorgverzekeraars. Op alle fronten is vergaande samenwerking en transparantie van deze betrokken partijen nodig.

De geschetste onzekerheden brengen risico’s met zich mee t.a.v. het resultaat van de zorgverzekeraars zelf (dat hoger of lager kan uitvallen dan wat begroot is), de premiestelling van 2022 (die gebaseerd is op zorgkosteninschattingen, de aannames t.a.v. de eigen solvabiliteit en de financiële ontwikkelingen bij concurrenten) en daarmee op de concurrentiepositie van iedere zorgverzekeraar afzonderlijk.

Tegenover de geschetste onzekerheden t.a.v. het financieel resultaat 2021 staan de effecten van de mitigerende maatregelen van de Catastroferegeling (compensatie van de coronakosten indien deze boven een vastgestelde drempel uitkomen) en de Solidariteitsafspraken (evenredige verdeling van de corona-gerelateerde kosten en ontvangen compensatie tussen de zorgverzekeraars), plus de vergoeding van 85 procent van het verschil tussen het landelijk afgegeven zorgkostenbudget en de werkelijk gemaakte zorgkosten door het Zorgverzekeringsfonds voor 2021. Deze regelingen hebben op landelijk niveau een mitigerend effect. Op individueel verzekeraarsniveau kunnen de effecten van deze regelingen afwijken.

• 1 Het gerapporteerde Eigen vermogen, Vereist vermogen (SCR) en SCR Ratio over 2021 zijn nog niet gedeponeerd bij de toezichthouder. Deze cijfers zijn pas definitief na beoordeling door de toezichthouder.