Voorwoord van de Raad van Bestuur

'Verder kijken en transformeren'

Bij de presentatie van onze jaarcijfers over 2021 kijken we terug op een intensief jaar dat opnieuw gedomineerd werd door de coronapandemie en kijken we vooruit naar een uitdagende fase. Een fase waarin geen ruimte meer is voor de vraag hoe de zorg kan transformeren maar waarin dit zich daadwerkelijk moet voltrekken. Persoonsgericht, duurzaam en efficiënt zijn hierbij sleutelwoorden voor CZ groep. Niet alleen voor de aanbieders in het veld maar ook voor onze eigen organisatie. 

Hoewel de hoop bestond dat door de introductie van vaccins het jaar 2021 minder beheerst zou worden door de coronapandemie, moeten we aan het einde ervan concluderen dat dat geen realiteit is geworden. Opnieuw heeft het virus een groot deel van onze tijd en aandacht opgeëist, waarbij met name de forse golf die aan het einde van het jaar opkwam, bepalend is geweest. De betrokken zorgprofessionals in Nederland hebben wederom een prestatie van formaat geleverd door de nodige coronazorg te leveren en de reguliere zorg zo goed mogelijk in stand te houden en zo snel mogelijk weer op te bouwen na perioden waarin afschaling onvermijdelijk was. Wij willen hun daarvoor grote complimenten geven.

Op de activiteiten van CZ groep was de invloed van de aanhoudende coronapandemie het afgelopen jaar vanzelfsprekend merkbaar. We hebben opnieuw onze verzekerden zo goed mogelijk begeleid door het vanwege corona al dan niet beschikbare zorgaanbod. Waar het mogelijk was, contracteerden we zorg van zelfstandige behandelcentra bij en zetten we wachtlijstbemiddeling en online zorgdiensten voor hen in. Met zorgaanbieders maakten we afspraken over digitalisering in zorgprocessen, onder meer op het gebied van telemonitoring. Op bestuursniveau hebben we ons intensief ingezet voor de landelijke afspraken met ziekenhuizen over de financiering van de benodigde zorg in 2022 en voor het opnieuw tot stand brengen van financiële afspraken tussen de Nederlandse zorgverzekeraars onderling om tot een solidaire opvang van de financiële gevolgen van de coronapandemie te komen. Tegelijkertijd zijn we intern in staat geweest om onze serviceverlening op peil te houden en belangrijke stappen te zetten in de digitalisering van onze bedrijfsprocessen, zoals de livegang van de eerste fase van ons nieuwe declaratiesysteem.

Aanhoudende pandemie verhoogt de urgentie van transformatie

De coronazorg en de effecten ervan hebben voor de patiënten en het zorgveld grote gevolgen en dit baart ons zorgen. Voor veel patiënten is de zorg uitgesteld, wat onrust, bezorgdheid en potentiële gezondheidsschade oplevert. Op de zorgprofessionals staat ongelooflijk veel druk, wat tot persoonlijke overbelasting leidt. Hiernaast raakt de aanhoudende coronapandemie de plannen voor vernieuwing en verandering in de zorg. Er ontstaan vertragingen en bestaande uitdagingen worden groter. Zoals het tekort aan zorgprofessionals dat oploopt door een hoge uitstroom en een toegenomen ziekteverzuim. Hoe komen straks al die hardwerkende zorgprofessionals uit deze crisis? We verwachten dat er tijd nodig zal zijn voor herstel, voor voldoende lucht en aandacht. Tegelijkertijd is de volgende urgentie al in het zicht, want de noodzaak om de zorg te veranderen vanwege het personeelstekort, de toenemende vraag en stijgende kosten, is onverminderd groot. Meer geld is geen houdbare oplossing. We moeten verder kijken en in samenwerking oplossingen vinden. Er zijn goede afspraken nodig over doelmatige zorg en over een verbeterde inrichting van zorgprocessen. Hierin speelt niet alleen de verdere digitalisering van zorg een belangrijke rol, maar vooral ook de focus op wat belangrijk is voor de patiënt. Wij pleiten daarom voor sociale innovatie naast technologische innovatie. Sociale innovatie draait om het zodanig veranderen van de zorgprocessen dat de beleving en persoonlijke waardes van de patiënt in de zorg centraal worden gesteld. Hierdoor verandert de aanpak wezenlijk en wordt zorg in de basis persoonsgericht.

‘Wat is belangrijk voor jou?’

In het verlengde van onze sturing op persoonsgerichte zorg in het zorgveld, zetten we in 2021 de vraag ‘Wat is belangrijk voor jou’ centraal in onze communicatie naar verzekerden. Deze vraag vormt op meerdere vlakken de leidraad van onze organisatie. Het geeft richting aan onze service en begeleiding van verzekerden en het daagt onze medewerkers uit op hun persoonlijke ontwikkeling. ‘Wat is belangrijk voor jou’ houdt ons scherp en zet ons tegelijkertijd voor uitdagingen. De meeste financieringsprocessen in de zorg zijn gericht op het vergoeden van middelen en vastomlijnde behandelingen. Hoe ontwikkelen we dat door naar de financiering van echt persoonsgerichte zorg? In onze inkoopteams zijn dit actuele vragen waarmee we experimenteren. In onze Duurzame coalities en Regioregie-benadering verkennen we potentiële oplossingen samen met onze partners in de praktijk. Hoewel de coronapandemie het afgelopen jaar voor veel vertraging zorgde, zijn er op deze gebieden mooie stappen gezet - zowel in het aantal partners als in de impact van interventies - waar we de komende jaren verder op kunnen bouwen.

Aandacht voor verduurzaming en inclusie

Naast de ontwikkelingen in de zorg zien we een aantal overkoepelende maatschappelijke ontwikkelingen waar we ons als zorgverzekeraar ook actief in mengen.

Enerzijds is dat de noodzaak om onze samenleving en economie te verduurzamen vanwege de klimaatverandering. Dat raakt alle organisaties en sectoren, zo ook CZ groep en de zorg. We moeten ons nú herpakken en opnieuw uitvinden. Wij committeren ons aan het internationale klimaatakkoord van Parijs. We hebben hier het afgelopen jaar al stappen op gezet – onder meer in het kader van de Green Deal Zorg – en pakken hier de komende jaren versneld op door. Ook thema’s als diversiteit en inclusiviteit staan op onze agenda en maken deel uit van de verankering van duurzame ontwikkeling in onze bedrijfsvoering.

Anderzijds zien we in onze samenleving een grote groep mensen die niet voldoende kan profiteren van de welvarendheid van ons land en die maatschappelijk gezien achterblijft. Recente onderzoeken laten zien dat mensen met een lage opleiding en laag inkomen gemiddeld zeven jaar korter leven dan hoogopgeleide, welvarende mensen. Bovendien ervaren zij gemiddeld vijftien minder gezonde levensjaren. Dat is enorm. We schieten hier als solidair land tekort. Zorgverlening is voor deze mensen niet de oplossing. De basis van een goed bestaan begint bij sociale inclusie; een baan, een leefbaar inkomen, eerlijke opleidingskansen en voldoende toegang tot gezond voedsel. Dit maatschappelijke probleem moet gezien worden en heeft aandacht nodig. Wij blijven ons hier hard voor maken. Zowel in het maatschappelijk debat als in de begeleiding van onze verzekerden die het raakt en in de samenwerking met gemeenten en andere overheden die hulp kunnen bieden.

Financieel resultaat

CZ groep sluit 2021 af met een negatief resultaat van 22 miljoen euro (2020: positief 174 miljoen euro) op een totaal van premies en bijdragen van 11 miljard euro (2020: 11 miljard euro). Het negatieve resultaat wordt met name gevormd door een verzekeringstechnisch resultaat van negatief 225 miljoen op de basisverzekering (2020: positief 49 miljoen euro). Dit is het gevolg van de aanhoudende kostenstijgingen in de zorg en de extra zorgkosten die samenhangen met de impact van de coronapandemie op het zorgveld. Op de aanvullende verzekeringen werd in 2021 een positief resultaat van 77 miljoen euro gerealiseerd (2020: positief 77 miljoen euro). De beleggingen brachten een resultaat van positief 121 miljoen euro op (2020: positief 45 miljoen euro). De solvabiliteit van CZ groep komt ultimo 2021 uit op 160 procent1 (2020: 160 procent).

  • 1 Het gerapporteerde Eigen vermogen, Vereist vermogen (SCR) en SCR Ratio over 2021 zijn nog niet gedeponeerd bij de toezichthouder. Deze cijfers zijn pas definitief na beoordeling door de toezichthouder.

2022 en verder

Voor CZ groep staan de eerstkomende jaren in het teken van de versnellen van de benodigde transformatie, zowel in het zorgveld als binnen de organisatie. De afgelopen jaren zijn er al forse stappen gezet onder meer binnen onze Duurzame coalities, met de vernieuwende online dienstverlening van Just, in de digitalisering van onze processen en in het sturen op technologische en sociale innovatie van zorgprocessen. Het jaar 2022 zal een kantelpunt vormen. Dit komt tot uiting in vrijwel al onze strategische doelen; van service en begeleiding tot zorginkoop en de focus in onze informatiestrategie. De coronapandemie zal naar verwachting komend jaar nog een forse stempel drukken op de samenleving en zeker ook op de zorg. In brancheverband zetten we ons in om bij te dragen aan de ‘pandemic readiness’ van de samenleving. Dit geldt ook voor onze organisatie. We zullen gezamenlijk een modus moeten vinden in het hybride werken. In de afgelopen twee jaar hebben we laten zien wat we in deze omstandigheden als team samen kunnen presteren en hoe we in verbinding kunnen blijven met elkaar. Komend jaar zetten we dit onverminderd door. Hierbij zullen we medio 2022 een nieuwe bestuurder verwelkomen die per 1 december de rol van Arno van Son over zal nemen. Arno heeft eind 2021 te kennen gegeven na ruim 12 jaar te willen stoppen als bestuurder bij CZ groep. Vanaf 1 december 2022 zal hij zich als directeur Innovatie bij CbusineZ nog enkele jaren voor de vernieuwing van zorg blijven inzetten.

Oekraïne

De dreiging en uiteindelijke inval van Rusland in Oekraïne houdt sinds eind 2021 de wereld op meerdere fronten in z’n greep. Er is sprake van een breed negatief effect op de financiële markten, waar ook CZ groep de gevolgen van ondervindt. Onze directe blootstelling aan beleggingen in Oekraïne, Rusland en Belarus bedraagt in totaal minder dan 1,4 miljoen euro. We hebben Rusland van investering uitgesloten. De Russische aandelen die nog onderdeel van onze portefeuille zijn (waarvan geen enkele genoteerd in Rusland zelf), zijn op dit moment bevroren en kunnen daardoor niet verkocht worden. We volgen de ontwikkelingen en ondernemen actie zodra dat weer mogelijk is. Naast impact op de financiële markten, is er wereldwijd ook sprake van een verhoogde alertheid op ‘cybercriminaliteit’. Informatiebeveiliging (‘cyber security’) is sinds jaar en dag volledig geïntegreerd in de bedrijfsvoering van CZ groep. We sturen hierbij continu op het in evenwicht houden van de middelen die voor bestrijding en mitigatie nodig zijn met de actuele risico’s en dreigingen. We investeren in zowel de menselijke factor (‘cyber awareness’ van onze medewerkers) als in geavanceerde technische hulpmiddelen gericht op preventie, detectie en respons. We continueren deze aanpak in 2022 en verder.

Tilburg, 24 maart 2022
Joep de Groot, Arno van Son
Raad van Bestuur CZ groep