Innovatie in zorg

Innovaties zijn onmisbaar om in de toekomst de zorg in Nederland toegankelijk, goed en betaalbaar te houden. Met name de toegankelijkheid staat de laatste jaren onder druk. We zoeken oplossingen door herschikking van taken en aanpassing van zorgprocessen met behulp van technologie en samenwerking met partijen buiten het zorgstelsel.

Door de coronacrisis zijn de knelpunten in de zorg extra onder het vergrootglas komen te liggen. Personeelstekorten waren er al jaren, maar zijn nu nog zichtbaarder geworden. Om dit soort problemen het hoofd te kunnen bieden is innovatie nodig. Daarnaast realiseren we ons steeds meer dat oplossingen soms in een andere hoek te vinden zijn. Bijvoorbeeld door patiënten te vragen: ‘Wat is belangrijk voor jou?’ Daarom zetten we in op digitale én sociale innovatie.

CZ groep werkt momenteel in drie innovatieprogramma’s aan zorgverbetering en toegankelijkheid: ‘Samen beslissen’, Gepersonaliseerde zorg (‘My best treatment’) en de herinrichting van zorgprocessen onder meer met ‘Digitale zorg’.

Samen beslissen

Met ons programma ‘Samen beslissen’ willen we ervoor zorgen dat de behandelwensen van de patiënt een relevante rol in de behandelkamer krijgen. Want wanneer artsen en patiënten samen de verschillende behandelkeuzes bespreken en hierover beslissen, wordt de zorg beter afgestemd op wat past bij de patiënt. Patiënten zijn hierdoor niet alleen beter geïnformeerd, ze zijn ook tevredener over de behandeling, therapietrouwer en ervaren minder keuzestress. Bovendien blijkt dat de zorg hierdoor doelmatiger wordt.

Tijdens onze kwaliteitsgesprekken met de ziekenhuizen is Samen beslissen in de afgelopen jaren een vast agendapunt geworden. In de contracten worden resultaatafspraken vastgelegd. Samen met de Patiëntenfederatie Nederland en andere landelijke gremia, streven we ernaar dat Samen beslissen de standaard werkwijze wordt. Onze ambitie voor 2024 is dat in de ziekenhuizen álle gesprekken over behandelkeuzes volgens de principes van Samen beslissen worden uitgevoerd. Dit jaar zijn we met een paar ziekenhuizen (waarmee we Duurzame coalities hebben gesloten) gaan kijken of we dit kunnen vormgeven via een ziekenhuis-breed plan van aanpak. We toetsen of deze manier werkbaar is voor ziekenhuizen, zodat we vanaf 2022 met alle ziekenhuizen in onze kernregio’s kunnen gaan werken aan zo’n plan.

My best treatment

Binnen ons programma ‘My best treatment’ combineren we ‘Samen Beslissen’ met gepersonaliseerde geneeskunde. In verschillende projecten en programma’s werken we met partners aan implementatie ervan. In 2021 publiceerden we voor een aantal kankersoorten visiedocumenten waarmee we de beroepsgroepen uitnodigden om actief met ons mee te denken over hoe bepaalde zorg geconcentreerd kan worden. Die visiedocumenten zijn goed ontvangen. De volgende stap is om samen te werken aan de herinrichting van het landschap voor deze zorg.

CZ groep en andere verzekeraars, zorgverleners en patiënten hebben in 2021 samengewerkt aan een zorgpad voor mensen met de diagnose ‘primaire tumor onbekend’. Deze patiënten hebben uitzaaiingen van kanker, waarbij niet duidelijk is waar die uitzaaiingen vandaan komen. Het is onbekend om welke soort kanker het gaat. In veel gevallen leidt dit tot een suboptimale behandeling of helemaal geen behandeling. Nu is het mogelijk gemaakt om ‘whole genome sequencing’ (WGS) in te zetten voor diagnostiek. Met deze techniek wordt niet alleen naar bepaalde genen gekeken, maar naar patronen in het hele genoom van de tumor. Waardoor de kans op het vinden van de primaire tumor en een passende behandeling groter wordt.

Prijs voor Geïndividualiseerd vergoedingsmodel (Dure geneesmiddelen)

Het door CZ groep ontwikkelde Geïndividualiseerde vergoedingsmodel is door een onafhankelijke Europese jury uitgeroepen tot één van de top 3 initiatieven met de meeste impact. Dit gebeurde tijdens een evenement dat georganiseerd werd door medicijnfabrikant Novartis. Met het Geïndividualiseerde vergoedingsmodel worden veelbelovende geneesmiddelen die hun meerwaarde in de dagelijkse praktijk nog moeten bewijzen, beschikbaar gesteld aan individuele patiënten. Pas wanneer de behandeling aanslaat, krijgen fabrikanten de kosten vergoed. Het model wordt gebruikt binnen diverse samenwerkingsplatformen met de beroepsgroep. Fabrikanten zijn niet altijd enthousiast over het model, omdat zij vinden dat er te veel financieel risico bij hen wordt gelegd. Deze Europese prijs en erkenning is daarom extra belangrijk, omdat die door een van de grootste farmaceutische bedrijven in het leven geroepen is.

Digitale zorg

Digitale zorg raakt steeds meer ingeburgerd in het Nederlandse zorglandschap. Patiënten die gebruikmaken van digitale zorg, zoals het kunnen monitoren van de eigen gezondheid, houden zelf meer de regie en voelen zich vaak minder patiënt omdat ze minder vaak naar het ziekenhuis of andere zorgverlener hoeven. Digitale zorg helpt ons ook om de fysieke zorg te ontlasten, waardoor die overeind blijft voor patiënten die deze fysieke zorg wél nodig hebben. Het helpt specialisten om gerichter te werken en zo de wachtlijsten te verkorten en het biedt verlichting voor de druk op verschillende zorgverleners in Nederland, onder wie de huisartsen.

Digitale zorg is niet een vervanging van bestaande zorgprocessen, maar vraagt om een herontwerp van die processen én een mentale verandering. Wij proberen die verandering te bewerkstelligen aan de hand van drie pijlers: via onze ‘digital first’ zorgverzekering Just, via zorginkoop (onder andere in Duurzame coalities) en door landelijk samen te werken in het kenniscentrum Digitale Zorg van Zorgverzekeraars Nederland.

CZ groep ontwikkelde een zorgtransformatiemodel om innovatieve projecten te beoordelen die veelbelovend zijn voor het opleveren van toegevoegde waarde voor onze verzekerden. Hiermee toetsen we altijd op drie dimensies: kosten, kwaliteit en toegankelijkheid. In 2021 diende onze aanpak als voorbeeld voor het landelijke transformatiemodel wat nu ingezet wordt door het kenniscentrum Digitale Zorg. Dit betekent dat we in samenwerking met andere zorgverzekeraars nog meer kunnen opschalen en nog meer impact kunnen maken met digitale transformatietrajecten.

Telemonitoring

In 2021 maakten we met een aantal ziekenhuizen contractafspraken over de inzet van telemonitoring: het meten en controleren van vitale waarden van patiënten op afstand, bijvoorbeeld bij patiënten met chronische darmontstekingen als Crohn. Telemonitoring kan op allerlei manieren meerwaarde opleveren. Verslechtering van de gezondheidstoestand komt sneller aan het licht, artsen kunnen sneller handelen en het draagt bij aan het samen nemen van beslissingen over behandeling. De patiënt heeft meer inzicht in en regie over de eigen gezondheid. CZ groep vroeg in 2021 aan Zorgbelang om de ervaringen van patiënten met telemonitoring te onderzoeken. Daaruit bleek onder andere dat patiënten het laagdrempelig contact met hun arts of verpleegkundige waarderen, dat ze profiteerden van de continue zorg die plaats- en tijdonafhankelijk is en dat het telemonitoring een gevoel van zekerheid geeft, omdat de patiënt permanent onder controle staat.

VirtueleThuiszorg

Bij onder andere Lelie zorggroep financierde CZ groep een pilot van de inzet van VirtueleThuiszorg, om te onderzoeken wat de inzet van digitale innovaties de zorggroep en haar patiënten kan opleveren. De resultaten werden in 2021 bekend en zijn indrukwekkend: met VirtueleThuiszorg wordt maar liefst 39 procent bespaard aan uren die de (wijk)verpleegkundigen en verzorgenden van Lelie zorggroep per cliënt besteden. En cliënten zijn unaniem positief. Ze geven aan dat de zorg beter is geworden en ze zich veiliger en minder eenzaam voelen.

Lelie zorggroep begon de pilot klein, met de inzet van een medicijndispenser die de cliënt met een geluidsignaal eraan herinnert dat er medicatie genomen moet worden. Wanneer dit niet gebeurt, krijgt het wijkteam een signaal. Hiermee werd voorkomen dat een wijkverpleegkundige soms wel drie keer per dag moest langskomen bij een cliënt voor medicatie. Daarna werd een heel pakket aan innovaties in gebruik genomen, zoals slimme horloges en sensoren die bijhouden hoe vaak iemand naar de wc gaat. Wijkverpleegkundigen, die de cliënt het beste kennen, kunnen zelf in overleg met de cliënt bepalen welke innovaties worden ingezet. Inmiddels gebruiken 500 van de 1.510 cliënten een of meerdere toepassingen.