Toegankelijkheid van zorg

Als zorgverzekeraar is het onze zorgplicht om onze verzekerden binnen een redelijke reisafstand toegang te geven tot alle zorg uit het basispakket. Wij kopen daarom voldoende zorg in en we bemiddelen actief via het CZ Zorgteam als een verzekerde niet snel genoeg bij een zorgaanbieder terecht kan.

Over het algemeen geldt dat we de toegankelijkheid van zorg goed kunnen garanderen middels onze contracten met zorgaanbieders. Signalen die wij krijgen over zaken die niet goed lopen, zijn van incidentele aard en kunnen we met wachtlijstbemiddeling snel oplossen. Speciale aandacht hebben we voor de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ). Al langere tijd kampt deze sector met problemen rond het bieden van tijdige zorg. Wij spannen ons in om hier structureel de toegankelijkheid te vergroten, onder meer met de inzet van digitale zorg.

Andere ontwikkelingen die onze aandacht vragen als het gaat om de toegankelijkheid van zorg, zijn onder meer de uitdagingen rond de contractering in wijkverpleging en GGZ, het behoud van toegang tot basiszorg in krimpregio’s (waar sprake is van bevolkingsdaling) en de werkdruk van zorgprofessionals. Op alle fronten werken we met het zorgveld en andere belanghebbenden proactief aan oplossingen.

Uitdagingen en oplossingen in GGZ

In 2019 is in de media op basis van cijfers van Vektis geconstateerd dat er ruim 88.000 patiënten op de wachtlijst in de GGZ staan. Dat zijn er veel te veel. In 2019 hebben wij daarom stappen gezet om de wachttijden te verkorten. Een deel van de mensen die wacht op gespecialiseerde GGZ kan door aanpassing van de regelgeving eerder geholpen worden in de generalistische basis GGZ. Daarnaast bieden we actief digitale zorg aan. Op beide terreinen verwachten we voor onze verzekerden positieve resultaten te boeken. - Lees meer over de wijze waarop CZ groep de wachtlijsten in GGZ te lijf gaat.

Goede zorgcontracten zijn belangrijk

De afspraken die we maken met zorgaanbieders zijn belangrijk in het kunnen waarborgen van toegang tot zorg voor onze verzekerden. Het inzetten van contracten als sturingsmiddel is de laatste jaren echter lastiger geworden, met name in GGZ en wijkverpleging. In die laatste sector zijn steeds meer zzp-ers werkzaam die niet een contract met een zorgverzekeraar willen of kunnen afsluiten, bijvoorbeeld omdat zij niet voldoen aan de opleidingseisen die gesteld worden (niveau 5). Deze groep aanbieders levert vaak meer zorg dan de gemiddelde gecontracteerde zorgverlener bij eenzelfde zorgvraag, blijkt uit onderzoek van het ministerie van VWS. Zonder contract is er echter geen directe controle mogelijk op de levering, kwaliteit en kosten van de zorg. In 2019 hebben we verschillende interventies gedaan om deze onwenselijke situatie te veranderen. Zo is het in de meeste gevallen nu niet meer mogelijk dat verzekerden een ongecontracteerde zorgaanbieder in staat stellen om rechtstreeks bij CZ groep te declareren. Ook hebben we de voorwaarde ingevoerd dat voor aanvang van een zorgtraject een aanvraag voor vergoeding van de zorg moet worden ingediend. De effecten van onze maatregelen hebben we in 2019 direct teruggezien in een forse vermindering van de gedeclareerde kosten. Tegelijkertijd is de vraag naar contracten toegenomen. Een deel hiervan is afkomstig uit de groep zzp-ers; zij verenigen zich in meer in kleine organisaties waar minimaal één niveau 5-verpleegkundige bij aangesloten is. Ook zien we dat er bij zorgaanbieders met contract meer gewerkt wordt met onderaanneming. Beide ontwikkelingen zien wij als positief. Het zorgaanbod is hard nodig voor onze verzekerden. Doordat het geleverd wordt binnen contractsafspraken, hebben wij een bepaalde mate van zekerheid dat het goede, doelmatige zorg is. Onze inspanningen hebben dus het gewenste effect. In combinatie met ondersteuning vanuit de overheid - die momenteel aanpassingen in wet- en regelgeving overweegt en zorgverzekeraars aanmoedigt om zoveel mogelijk zorgaanbieders te stimuleren om wel contracten aan te gaan - moet dit de verzekerden zekerheid blijven geven dat de toegang tot passende zorg goed geregeld is.

Basiszorg in krimpregio’s

In Nederland is sprake van een toenemend huisartsentekort, met name in de krimpregio’s. Als zorgverzekeraar werken wij samen met het zorgveld en andere partijen zoals gemeenten aan oplossingen. Zo sturen we aan op de oprichting van zorggroepen in Zeeland waar meerdere huisartsen praktijk kunnen houden, ook in deeltijd. En we verkennen in de praktijk actief de mogelijkheden van digitalisering om de werkdruk van de huisarts te verlichten. Tegelijkertijd zijn we in gesprek met zorgpartijen in de regio om tot een overkoepelende samenwerking te komen die op korte termijn de toegang tot huisartsenzorg waarborgt (door onderlinge werkafspraken) en die op de langere termijn tot een herontwerp en verbetering van de basiszorg in de regio leidt.

Werkplezier van de zorgprofessional

Eén van de grootste uitdagingen voor het toegankelijk houden van zorg is het groeiend personeelstekort in de zorg. Niet alleen voor de toegankelijkheid van zorg, maar ook als het gaat om de kwaliteit. Een deel kan opgelost worden met inzet van eHealth en met het wegstrepen van onnodige behandelingen maar daar redden we het niet mee. In 2019 werd het besef alleen maar urgenter dat we nú alle zeilen moeten bijzetten om ervoor te zorgen dat meer mensen in de zorg gaan werken en mensen die er nu werken niet massaal iets anders gaan doen omdat ze er geen zin meer in hebben. Daaraan kan ook CZ groep bijdragen. Zorgprofessionals ervaren namelijk vaak onvoldoende werkplezier. Wat ze noemen als belangrijkste redenen zijn een gebrek aan autonomie, ervaren bureaucratie en te weinig tijd voor de patiënt. Wij hebben als organisatie ook invloed op het werkplezier van de zorgprofessional, bijvoorbeeld door minder regels en administratieve lasten op te leggen. Wij kijken kritisch naar onze eigen processen en luisteren goed naar wat zorgverleners als knelpunten ervaren. Want werkplezier van zorgprofessionals wordt voor CZ groep een belangrijk speerpunt. Een duurzaam zorgstelsel kan volgens ons alleen als we heel zuinig zijn op onze zorgprofessionals.