Verslag van de Raad van Commissarissen

Intensief jaar met complexe vraagstukken

De Raad van Commissarissen (RvC) noemt het jaar 2024 ‘intensief’. Zowel op zakelijk, inhoudelijk als op persoonlijk vlak. Er passeerden complexe vraagstukken, waaronder de bestuurlijke herinrichting en de aanwijzing van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Naast toezicht houden was ook verbinding maken essentieel, vooral in relatie tot de aanstelling van het nieuwe Bestuursteam.

Nieuw bestuur, nieuwe cultuur

In 2023 en begin 2024 dachten de RvC, de Raad van Bestuur (RvB) en diverse in- en externe deskundigen na over de aansturing van CZ groep. Een organisatie met twee mensen aan de top vonden wij te kwetsbaar voor de continuïteit. Per 1 mei 2024 is een nieuw Bestuursteam aangesteld van zeven bestuurders: twee nieuwe bestuurders die extern zijn geworven, de andere vijf posities zijn ingevuld met interne kandidaten. Tegelijkertijd is het Concern Management Team, de bestuurslaag direct onder de RvB, opgeheven. Iedere bestuurder in het Bestuursteam vertegenwoordigt een andere discipline, samen dragen ze één integrale verantwoordelijkheid. Middels een gedegen leiderschapsprogramma werkt het team aan zijn positie.

Ook is vanuit het Bestuursteam een cultuurveranderingstraject in gang gezet. Voor een toekomstbestendige organisatie, met een sterker team dat beter in staat is om de ambitieuze strategie CZ 2030 tot uitvoering te brengen. Deze combinatie van stappen was nodig. Enerzijds om het hoofd te kunnen (blijven) bieden aan de steeds complexere vraagstukken in het sterk veranderende zorgveld en zo continuïteit te waarborgen. Anderzijds om prettiger samen te werken in de hele organisatie. Opener. Het moet leiden tot plezieriger werken, elkaar verantwoordelijkheid gunnen en doen waar je goed in bent. Die cultuurverandering is gestart. Eerst organisatorisch en bestuurlijk, maar het gaat de hele organisatie raken de komende twee jaar. Het is zaak dat we vanuit de RvC de impact daarvan op de organisatie goed blijven monitoren en dat het bestuur de positieve effecten en het enthousiasme borgt.

Een belangrijk thema in het verandertraject is sturing. Daarvoor werd in 2024 door CZ groep de CZ hartslag geïntroduceerd: een vernieuwde planning- en control-cyclus. De hele organisatie gaat werken volgens dezelfde cadans (hartslag). In de nieuwe (kwartaal)sturing is aandacht voor reflectie, prioritering en planning. Voor meer focus, verbetering van processen en afstemming tussen teams. De RvC zal in 2025 deze ontwikkelingen blijven volgen.

Benoeming van een nieuw Bestuursteam en nieuwe RvC-leden

De inrichting van het nieuwe Bestuursteam vroeg veel van de RvC dit jaar. Belangrijk onderdeel daarvan was de selectie van nieuwe kandidaten. Met de opheffing van het Centraal Management Team (CMT) moest ook afscheid genomen worden van mensen die zich jarenlang met ziel en zaligheid hebben ingezet voor CZ groep. Dat heeft niet alleen organisatorische impact gehad maar ook op persoonlijk vlak, op mensen en teams.

Binnen de RvC legde Kees Donkervoort zijn commissariaat neer per 30 juni 2024 omdat hij een andere hoofdfunctie heeft aangenomen. Wij zijn Kees veel dank verschuldigd voor zijn niet aflatende inzet om de zorgplicht bespreekbaar te maken in al onze gesprekken. Daarnaast heeft Kees veel bijgedragen aan de teamvorming binnen de RvC. Greet Prins kan zich – tot onze spijt – wegens gezondheidsredenen niet verkiesbaar stellen voor een tweede termijn. Er is gezocht naar waardige vervanging. Met succes: in 2025 starten twee deskundige specialisten als nieuwe leden van de RvC. Allereerst Maarten van Rixtel. Hij heeft veel bestuurservaring en een achtergrond in de Wet langdurige zorg (Wlz). Daarnaast ook Frida van den Maagdenberg. Zij is voormalig bestuurder van het Leiden University Medical Centre (LUMC) en het Amsterdam Universitair Medisch Centrum (AMC) en is daarnaast ervaren commissaris.

Inhoudelijke aandachtspunten

De RvC verdiepte zich in 2024 in diverse onderwerpen en thema’s, zowel centraal als in de voorbereidende Audit en Riskcommissie (ARC) en de Remuneratie- en benoemingscommissie. Dit jaar waren er relatief veel thema’s dusdanig groot dat ze de commissies overstegen en in de RvC gezamenlijk zijn opgepakt. Ook daar benutten wij elkaars deskundigheid en dragen onze integrale verantwoordelijkheid.

CZ groep kreeg begin van het jaar van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) een aanwijzing met betrekking tot het niet volledig nakomen van de zorgplicht. In de organisatie is hard gewerkt aan een structurele oplossing. De RvC heeft de voortgang op dit traject intensief gevolgd. Wij betreuren het dat de inspanningen niet voldoende zijn gebleken en dat de NZa in 2025 verscherpt toezicht instelt. De RvC zal ook het vervolgtraject dat gestart is nauwgezet volgen.

In 2024 was er tevens structureel aandacht voor het aantoonbaar in control zijn van CZ groep, de implementatie van de Digital Operational Resillience Act (DORA), de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en het uitbestedingenbeleid.

Daarnaast waren er diverse externe incidenten en ontwikkelingen die veel aandacht vroegen van de RvC, zoals:

• het faillissement van de commerciële huisartsenketen Co-Med;

• de herinrichting van het Zuyderland ziekenhuis in Heerlen;

• verdergaande digitalisering met impact op realiseren van de strategie CZ2030;

• de balans tussen investeren in de toegankelijkheid van de zorg en de betaalbaarheid ervan;

• de progressie in het Integraal Zorgakkoord (IZA).

* Er is in 2024 geen sprake geweest van de veelvuldige afwezigheid van één of meerdere commissarissen. 

De Remuneratie-/benoemingscommissie

De Remuneratie-/benoemingscommissie stak in 2024 veel tijd en aandacht in de samenstelling van het nieuwe Bestuursteam, het zoeken naar opvolging voor twee vertrekkende RvC-leden en een breed gedragen nieuwe cultuur binnen de organisatie.

De Audit-Riskcommissie (ARC)

In 2024 was vooral het aantoonbaar in control zijn een belangrijk aandachtspunt. Omdat in control zijn de basis is voor de efficiëntie en effectiviteit van elke organisatie. Dus ook die van CZ groep. De ARC volgde ook in 2024 nauwgezet de voortgang op dit traject. De commissie heeft zich daarnaast verdiept in onder meer het Actuarieel Jaarrapport en de Jaarrapportage Fraudebeheersing, de jaarrekeningen 2023, de kwartaalrapportages van de sleutelfuncties en de herijking van hun charters, het controleplan en de rapportages van de interne en van de externe accountant, de aanstelling van de nieuwe tekenend accountant (in het kader van de Wet toezicht accountantsorganisaties), en het Own Risk Self Assessment (ORSA) van CZ groep.

Ontwikkeling van de RvC

CZ groep betrok een ervaren extern adviesbureau bij het cultuurveranderingstraject. Als mede-initiator van dit traject vonden we dat ook wij als RvC hierin mee moesten. Wat doet dit traject met de RvC? Hoe moeten wij zelf vernieuwen? Om die reden begeleidde het adviesbureau ook de RvC bij de jaarlijkse zelfevaluatie. De RvC is een hechter team geworden – een team van proactieve, complementaire individuen die vanuit eigen perspectief en persoonlijkheid inbreng leveren.

De RvC werkt van buiten naar binnen in alles wat we doen. Daarom zijn bedrijfsbezoeken en gesprekken met experts relevant. In september had de RvC een waardevolle bijeenkomst bij de Zeeuwse Zorgcoalitie. We werden bijgepraat over wat deze coalitie precies behelst en wat vanuit het perspectief van CZ groep en andere deelnemers de toegevoegde waarde is. We zagen hoe de langdurige zorg in de praktijk werkt en hoe daar de combinatie wordt gemaakt tussen professionals en vrijwilligers voor het leveren van de beste zorg.

In november bezocht de RvC het AI Competence Centre van CZ groep. Daar kregen we onder meer een demonstratie van de toepassing van Generative AI in het contact met verzekerden. De demonstratie benadrukte het belang van innovatie.

Ook hadden wij twee aparte gesprekken met het Zuyderland ziekenhuis en de Landelijke Huisartsen Vereniging. Wij vinden deze gesprekken zeer waardevol omdat zij ons het perspectief bieden van zorgverleners op de rol van CZ groep en inzicht geven in hun belangen en ontwikkelingen.

Bestuurlijke samenwerking

De uitdagingen in het zorgveld zijn groot. De toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg staan onder druk. De ingezette route geeft het Bestuursteam de ruimte om de visie van CZ groep op het zorgveld nadrukkelijker uit te dragen. Er zijn in 2024 mooie en inhoudelijke discussies gevoerd met het Bestuursteam. Niet alleen over beleid en strategie, maar ook over de cultuur van de organisatie, leiderschap en de toekomst. De samenwerking is binnen de RvC beter geworden. Er worden open, rijke en constructieve gesprekken gevoerd, waarin afwegingen zorgvuldig gemaakt worden. Dat heeft ook de adviserende functie van de RvC goed gedaan. Een waardevolle stap die we met elkaar konden zetten in het afgelopen jaar.

De samenwerking met de Ledenraad was het afgelopen jaar goed. Het dagelijks bestuur zoekt actief het contact met ons op. De Ledenraad is een open, constructieve groep die de belangen van de verzekerde goed scherp heeft en haar functie consistent goed vervult. We zien dat er ook in dit orgaan verdieping op de inhoud is, wat zeer waardevol is voor de kwaliteit van het gesprek dat we als organen met elkaar voeren. De Ledenraad spit onderwerpen goed uit, waardoor we samen met veel zorg echt de diepte in kunnen gaan.

Vanwege de bestuurlijke herinrichting en benoemingen hebben we afgelopen jaar intensiever contact met de ondernemingsraad gehad dan andere jaren. Er past een compliment aan hun adres. Zonder het kritisch vermogen te verliezen, denken ze proactief mee en bewaken ze hun belangen en die van hun achterban.

Een goede samenwerking tussen de verschillende organen en teams binnen de organisatie helpt om een beweging op gang te brengen, die ervoor zorgt dat we de benodigde veranderingen in het zorgveld daadwerkelijk samen kunnen realiseren.

De RvC spreekt waardering en dank uit aan alle medewerkers van CZ groep vanwege hun inzet en betrokkenheid in 2024.